... [SJOERD VAN FAASSEN (EINDREDACTIE),
Ernst Bruinsma, Hans Render & Yves T'Sjoen]
'Er is een tijd geweest dat Van Oorschot gold als de beste, meest prestigieuze
uitgever van Nederland, geleid door een kakelbont karakter waarvoor men op
zijn hoede moest zijn', schreef Jeroen Brouwers in 'De schijngestalten van een
uitgever' dat zomer 1997 in zijn eenmanstijdschift Feuilletons werd afgedrukt.
'Schrijvers deden hem processen aan, boekverkopers beefden als hij de winkel
betrad om zijn uitgaven te slijten op de despotenge wijze waarop hij het monopolie
bezat. De verhalen, anekdotes en mythen over hem bieden nog altijd aanleiding
tot vrolijkheid dan wel het tegendeel daarvan', voegde Brouwers toe.
Vrolijkheid zal, voor wie daarvoor gevoelig is, hopelijk ook deze dikke, geheel
aan Geert van Oorschot (1909-1987) gewijde aflevering van ZL, Literair-historisch
tijdschrift bieden, of op zijn minst een glimlach van herkenning, maar
ze wil méér: door middel van de dertien bijdragen wordt een veelzijdig beeld
geschetst van Uitgeverij G.A. van Oorschot.
Die bijdragen zijn gewijd aan boeiende zaken als de reeksen De Russische
Bibliotheek en De Witte Olifant, de tijdschriften De Baanbreker, Libertinage en
Tirade, de vertalingen in het fonds, de ideologische verankering van de uitgeverij,
Van Oorschots gehaaide omgangsvomen met subsidiënten en mecenassen,
de verhouding tot zijn belangrijkste vormgever Helmut Salden, de vooroorlogse
aanloop tot de start van zijn uitgeverij, zijn bemoeienis met het werk van
Richard Minne, zijn optreden als romanpersonage of zijn eigen literaire werk.
Daarmee is zeker het laatste woord over Van Oorschot en zijn uitgeverij
niet gezegd. Het rijke archief van uitgeverij Van Oorschot, dat in het Letterkundig
Museum bewaard wordt, biedt nog talloze aanknopingspunten tot verder
onderzoek. Deze aflevering van ZL biedt slechts een eerste blik op de diepte
van de vulkaan.
De redactie dankt Wouter van Oorschot voor de loyale en onbekrompen manier
waarop hij het archief voor onderzoek heeft opengesteld.
Tenzij nadrukkelijk anders wordt vermeld, maken geciteerde brieven en andere
documenten deel uit van het archief-G.A. van Oorschot of van andere in het
Letterkundig Museum bewaarde ardiieven en collecties. Een overzicht van de inhoud
van het Van Oorschot-archief is te vinden op www.letterkundigmuseum.nl